Ziemia obdarowuje nas wciąż od nowa niezliczonymi naturalnymi materiałami. To w naszych rękach leży ich poznanie oraz rozsądne gospodarowanie nimi. Rodziny zajmujące się rolnictwem od dawna potrafią doceniać dary natury oraz w zrównoważony sposób je wykorzystywać i obrabiać – coś z nich brać, a potem znów coś oddawać. Gospodynie i gospodarze kładą duży nacisk na wysoką jakość surowców, aby wyroby służyły innym przez wiele lat, gwarantując zrównoważony rozwój teraz i w przyszłości.

Wyrusz z nami w podróż i odkryj świat surowców używanych do prac ręcznych w różnych gospodarstwach Południowego Tyrolu.

Drewno

Drewno to z pewnością jeden z najpiękniejszych i najbardziej uniwersalnych surowców, jakie oferuje nam ziemia. Przez tysiące lat człowiek wykorzystywał drewno do budowy domów i narzędzi, ale także do rozpalania ognia. Również w gospodarstwach wiejskich drewna zawsze było pod dostatkiem i stąd jego rola jako stałego elementu codziennego życia.

W lasach Południowego Tyrolu 60% stanowią świerki. Drugim najczęściej występującym gatunkiem jest modrzew, którego udział wynosi 19%. Pozostałe drzewa iglaste to sosna, sosna limba oraz jodła. Spośród drzew liściastych, stanowiących zaledwie 2% lasów, najważniejszymi są buk, chmielograb, dąb omszony i jesion mannowy. Każdy gatunek drewna ma swoje właściwości, które należy uwzględnić przy jego obróbce.

Świerk

Drewno świerkowe jest miękkie, a więc można je łatwo i dobrze obrabiać. Drewno budowlane przeznaczone jest głównie na więźbę dachową, meble, okna i drzwi. Ponadto świerk jako drewno tonalne dzięki swoim delikatnym i wąskim słojom jest bardzo wartościowe, znajdując zastosowanie do budowy skrzypiec, gitar i pianin.

Modrzew

Modrzew jako jedyne rodzime drzewo iglaste traci swoje igły zimą. Jego drewno jest natomiast trwałe i odporne na warunki pogodowe, dlatego też stosuje się je do budowy mostów, podłóg i pokryć zewnętrznych. Dawniej z wydrążonych pni modrzewia wytwarzano nawet przewody wodociągowe. Gonty dachowe z drewna modrzewiowego, tradycyjnie pokrywające dachy gospodarstw w pierwotnej dolinie Ulten, zachwycają swoją jakością i wytrzymują ponad 100 lat.

Sosna

Sosna jest bardzo odporna i występuje także w miejscach, w których nie ma innych gatunków drzew, na przykład na terenach suchych i skalistych. Drewno sosnowe jest bogate w żywicę, bardzo trwałe i odporne na warunki pogodowe. Wykorzystywane jest przede wszystkim jako drewno budowlane oraz do wyrobu mebli. Karpina, czyli cienkie odłupane kawałki drewna sosnowego, służą nawet jeszcze dzisiaj do rozpalania ognia. Do XIX wieku karpina używana była często jako źródło światła, zwłaszcza w gospodarstwach, które nie mogły sobie pozwolić na świece.

Sosna limba

Sosna limba stanowi cenne drewno używane do produkcji mebli, boazerii w pomieszczeniach oraz rzeźbienia i toczenia drewna. Często drewno to wykorzystywane jest w sypialniach, gdyż jego korzystny wpływ na ludzi jest naukowo udowodniony. Zapach sosny limby utrzymuje się przez wiele lat i odstrasza mole w każdej szafie na ubrania.

Jabłoń

Powszechne w Południowym Tyrolu drewno jabłoni jest twarde i grube, a w związku z tym trudno łupliwe. Ogólnie rzecz biorąc, drewno to można dobrze obrabiać i nadaje się ono również do toczenia i rzeźbienia. Wykorzystywanie jest ograniczone głównie do wytwarzania dzieł sztuki, gdyż można je też bardzo dobrze polerować. Znajduje ponadto zastosowanie w produkcji ekskluzywnych mebli na zamówienie. Dawniej drewno jabłoni używane było tradycyjnie z uwagi na swoją twardość do budowy maszyn drewnianych, na przykład pras do wina.

Orzech

Drewno orzechowe jest jednym z najbardziej dekoracyjnych gatunków drewna. Wśród innych popularnych gatunków wyróżnia się przede wszystkim swoim ciemniejszym kolorem oraz charakterystycznym rysunkiem słojów. Jest to drewno twarde i stosunkowo ciężkie, więc często wykorzystywane jest do toczenia.

Buk

Buk należy do drzew liściastych najczęściej występujących w Południowym Tyrolu. Drewno bukowe jest twarde, więc często służy do klasycznego wytwarzania narzędzi. W tym także drewnianych zabawek, uchwytów do narzędzi i wałków do ciasta. To jeden z najpopularniejszych gatunków drewna kominkowego i jeszcze dziś jest używany do wędzenia boczku.

Wełna

Wełna owcza to surowiec prawdziwie uniwersalny. Wiedziały już o tym nasze babki i prababki. Po pierwsze włókna wełniane utrzymują ciepło i wyrównują temperaturę ciała. Po drugie potrafią wewnątrz wchłaniać wilgoć, a jednocześnie posiadają wodoodporną powierzchnię. Dlatego też wełna używana jest nie tylko do robienia na drutach i szydełku, ale także do folowania i filcowania.

Wierzby

Na świecie jest około 450 różnych gatunków wierzb, z których kilka rośnie także w Południowym Tyrolu. Termin „wierzby” obejmuje oprócz drzewiastych roślin liściastych i krzewów, także typowe drzewa oraz krzewinki o najróżniejszych cechach. Z reguły wierzby rosną szybko i żyją stosunkowo krótko. Są bardzo giętkie, lekkie, twarde i włókniste, a przez to idealne do wyplatania. Pięknie można z nich formować kosze.

Gęsie jajka

Zgadza się, Twój wzrok Cię nie myli, gęsie jajka są również surowcem. Ponieważ są dużo bardziej wytrzymałe niż jajka kurze lub kacze, doskonale nadają się do wykonywania na nich najcudowniejszych wzorów i sentencji metodą wydrapywania. Pierwszy raz widzisz coś takiego? Jeśli tak, najwyższy czas odkryć te kolorowe dzieła sztuki przynoszące szczęście – nie tylko na Wielkanoc.